Cijfers 2018

Het RSVZ bezit een uitgebreide verzameling statistische gegevens over het sociaal statuut van de zelfstandigen en de vennootschappen.
Op basis van deze rijke informatiebron beantwoordt het Rijksinstituut onder meer vragen van andere openbare instellingen, verstrekt het gegevens
voor wetenschappelijke onderzoeken, voert het studies uit en maakt het simulaties op.

Evolutie van het aantal verzekeringsplichtigen per socialeverzekeringsfonds

Toestand op 31 december

In 2018 was er opnieuw een toename van het totaal aantal aangesloten zelfstandigen, met als eindbalans een totaal van 1.112.646 (723.206 mannen en 389.440 vrouwen). Dit is een stijging met 24.883 eenheden of + 2,29% in vergelijking met 2017.

Evolutie van het aantal verzekeringsplichtigen (zelfstandigen + help(st)ers)

Per taalgebied en aard van bezigheid

Bij de hoofdberoepen is er een stijging van 722.941 naar 734.170 eenheden (of +1,55%).

Deze toename geldt zowel voor de mannen in hoofdberoep (van 475.075 naar 482.633 eenheden of +1,59%), als voor de vrouwen (van 247.866 naar 251.537 eenheden of +1,48%).

Het aantal zelfstandigen in bijberoep stijgt ook in 2018: 268.997 tegenover 259.173 in 2017. De mannelijke bijberoepers kenden een stijging van 153.631 naar 157.930 (+2,80%) terwijl de vrouwelijke bijberoepers een nog sterkere toename kenden van 105.542 naar 111.067 (+5,23%).

Evolutie van het aantal zelfstandigen (zelfstandigen + help(st)ers)

Per taalgebied en bedrijfstak

Bij de vrije beroepen is er opnieuw een sterk stijgende tendens: van 329.264 naar 341.936 of + 3,85%.

De nijverheid kent eveneens een stijging: van 243.308 naar 251.810 of + 3,49%.

In de primaire sector ziet men opnieuw een stijging van 5,31%. In de landbouw is er een toename van 5,35% (van 91.749 naar 96.658) terwijl de visserij terugvalt van 0,88% (van 569 naar 564).

De dienstensector steeg licht met 0,35% (van 81.256 naar 81.539) en de handel kent een kleine daling van -0,89% (van 330.042 naar 327.090).

Evolutie van het aantal starters

Verdeling volgens bedrijfstak

Evolutie van het aantal meewerkende echtgenoten

De laatste jaren is het aantal aangesloten meewerkende echtgenoten gedaald. Dit is ook het geval in 2018. Op 31 december 2018 waren 24.842 personen (3.180 mannen en 21.662 vrouwen) aangesloten als meewerkende echtgenoot [ministatuut: 3.558 (186 mannen en 3.372 vrouwen); maxistatuut: 21.284 (2.994 mannen en 18.290 vrouwen)], wat een daling van 1.426 eenheden of – 5,43% betekent tegenover 2017. Zowel het ministatuut als het maxistatuut kennen een daling: het ministatuut – 541 eenheden of – 13,20%; het maxistatuut – 885 eenheden of – 3,99%.

Evolutie van het aantal verzekeringsplichtigen en het aantal starters

Volgens de nationaliteit voor de periode 2016-2018

Op 31 december 2018 noteren we 134.289 aangesloten zelfstandigen en helpers van vreemde nationaliteit. Vergeleken met 2017 is er een stijging met 14.277 eenheden of +11,90%. De Roemeense, Nederlandse en Franse nationaliteiten zijn het sterkst vertegenwoordigd. Het aantal Roemenen is fors gestegen vergeleken met 2017 (een stijging van +15,18%: van 25.455 in 2017 naar 29.319 in 2018). Vergeleken met 2017 kent het aantal Nederlanders een stijging (van 16.957 in 2017 naar 17.546 in 2018 of +3,47%). Vergeleken met 2017 stelt men ook een forse stijging van het aantal Fransen vast (van 13.396 naar 16.031 of +19,67%).

In 2018 waren er 32.533 startende vreemdelingen. Zij vertegenwoordigen 27,34% van het totaal aantal starters (119.000 eenheden) wat meer dan 1/4 is (24,50% in 2016 en 24,62% in 2017).

Bij de groep niet-Belgische starters bezet de Roemeense nationaliteit in 2018, de 1ste plaats in de rangschikking van "grootste vertegenwoordiging van niet-Belgische nationaliteit" met 11.631 starters. Vergeleken met 2017 (9.363 Roemeense starters) betekent dit een toename van 24,22%.

In dezelfde rangschikking bekleedt Nederland de 2de plaats (van 2.251 in 2017 naar 2.485 in 2018 of +10,40%) en Bulgarije de 3de plaats (van 2.356 in 2017 naar 2.445 in 2018 of +3,78%).

Evolutie van de gemiddelde inkomsten

Per bedrijfstak

De gemiddelde netto-inkomsten, die de basis vormen voor de berekening van de sociale bijdragen, dalen in 2018. Het gemiddeld referte-inkomen 2015 (waarop de voorlopige bijdragen 2018 berekend worden) bedroeg 22.415,99 euro. Dit betekent een procentuele daling van het gemiddeld referte-inkomen 2015 met - 3,11%. Bij wijze van vergelijking: voor de referte-inkomsten 2014 (voorlopige bijdragen 2017) was dit 23.135,56 euro.

De verschillen per sector blijven groot. De hoogste gemiddelde referte-inkomsten zijn terug te vinden in de visserijsector (met daarin de rederijen): 35.696,60 euro.

De sector van de vrije beroepen kent als sector op de tweede positie een gemiddeld referte-inkomen van 31.234,84 euro.

De gemiddelde beroepsinkomsten voor de andere bedrijfstakken kenden een daling vergeleken met vorig jaar:

• Landbouw: -2.309,07 euro of -15,62%
• Nijverheid: -446,58 euro of -2,16%
• Handel: -564,42 euro of -2,66%
• Diensten: -291,81 euro of -2,07%.

Evolutie van het aantal verzekeringsplichte vennootschappen

Per socialeverzekeringsfonds

Toestand op 31 december

Evolutie van het aantal verzekeringsplichtige vennootschappen

Per gewest

Op 2 jaar tijd bedraagt de stijging bij de verzekeringsplichtige vennootschappen die de jaarlijkse bijdrage verschuldigd zijn meer dan 30.000 eenheden (516.774 in 2016 / 533.903 in 2017 / 551.179 in 2018).

Evolutie van het aantal gefailleerde vennootschappen

Per gewest

Aantal student-zelfstandigen

Per leeftijd en bedrijfstak

Sinds 1 januari 2017 kunnen de studenten die een zelfstandige activiteit uitoefenen, genieten van een nieuw statuut als student-zelfstandige.

Op 31 december 2018 werden er 6.283 student-zelfstandigen geteld, vergeleken met 5.008 op 31 december 2017 (of + 25,46%). De top 3 van de sectoren waar we hen terugvinden, is identiek aan de totaliteit van de zelfstandigen. Meer specifiek zijn de vrije beroepen goed vertegenwoordigd met 2.704 student-zelfstandigen (43,04%). Op de tweede plaats krijgen we de handel met 1.817 eenheden (28,92%) en op de derde plaats de industrie met 990 student-zelfstandigen (15,76%).

Verdeling van het aantal gepensioneerden

Volgens het geslacht en de aard van het pensioen - evolutie 1.01.2015 - 1.01.2018

In de regeling voor zelfstandigen neemt het totaal aantal gepensioneerden toe van 541.634 in 2017 tot 551.184 in 2018 (tellingsdatum = 1 januari).

De toename weerspiegelt zich voornamelijk bij de personen die een rustpensioen met tarief als alleenstaande genieten (zowel bij de gehuwden als de niet-gehuwden).