2020 was door de Coronacrisis een moeilijk en zwaar jaar voor de zelfstandigen en voor het RSVZ.

Enerzijds heeft het RSVZ een belangrijke rol gespeeld in de beheersing van de economische gevolgen voor de zelfstandigen door hen te begeleiden, te informeren en te waken over de goede toepassing van de crisismaatregelen die door de regering werden genomen. Anderzijds heeft het RSVZ ook het hoofd moeten bieden aan de gevolgen van de gezondheidscrisis en van de daaruit voortvloeiende lockdown om al zijn medewerkers te beschermen en tegelijk de volledige continuïteit van al zijn opdrachten en diensten te waarborgen.

Zodra de lockdown was aangekondigd, heeft de Directieraad op één weekend tijd een gratis callcenter opgezet voor alle vragen en moeilijkheden van de zelfstandigen. Dat callcenter werd in een eerste fase bemand door de medewerkers van de Inspectie maar werd al gauw, gezien de toevloed aan oproepen, versterkt door talrijke vrijwilligers van alle diensten.

Gezien de complexiteit en de diversiteit van de gestelde vragen werd deze eerste hulplijn ondersteund door een backoffice, dat spontaan tot stand kwam als een samenwerking tussen alle betrokken diensten en tot een informatie-instrument heeft geleid in de vorm van FAQ's (frequently asked questions). Die laatste werden, en worden nog steeds, realtime bijgewerkt zodra er nieuwe maatregelen, met al hun gevolgen, of wijzigingen worden aangekondigd. Tezelfdertijd werd ook een mailbox Corona opgericht, die op dit ogenblik nog steeds beheerd wordt door de dienst Externe Audit. Via die mailbox worden de complexe gevallen behandeld en de wetgeving geïnterpreteerd die mee met de gevolgen van de gezondheidscrisis evolueerde. Tussen mei en december 2020 werden ongeveer 2.500 mails in de mailbox Corona ontvangen. Ze werden in samenspraak met de cel ExpertIZ van de FOD Sociale Zekerheid en het kabinet van de minister van Zelfstandigen behandeld. In dat verband is ook de feedback van de socialeverzekeringsfondsen en van het Algemeen Beheerscomité die problemen te berde brachten die in het dagelijks beheer van de dossiers naar boven kwamen bijzonder nuttig geweest. 

Die optimale samenwerking tussen de verschillende actoren van de sociale zekerheid van de zelfstandigen heeft geleid tot een homogene rechtspraak die toegankelijk is voor alle partijen die in contact staan met zelfstandigen in moeilijkheden. 

Ook het globaal financieel beheer, dat alle ontvangsten van het stelsel centraliseert om ze vervolgens in functie van de behoeften te verdelen, werd sterk getroffen in 2020. Voor de eerste keer sinds de invoering van de nieuwe financiering van de sociale zekerheid in 2017, heeft het RSVZ een evenwichtsdotatie ontvangen om het negatief resultaat van het stelsel te corrigeren.

Om de zelfstandigen, die door de gevolgen van de pandemie zijn getroffen, financieel te ondersteunen en hen vooruitzichten te bieden, heeft de regering steunmaatregelen en betalingsfaciliteiten in het leven geroepen. 

Wat de betalingsfaciliteiten betreft, werden 484.452 uitstellen van sociale bijdragen opgetekend, alsook meer dan 172 miljoen euro aan vrijstellingen van sociale bijdragen en meer dan 63 miljoen euro aan verzakingen van verhogingen. De uiterste datum voor de inning van de vennootschapsbijdrage werd uitgesteld tot 31 december 2020.

Op het niveau van de steunmaatregelen, werd vanaf maart 2020 het toepassingsgebied van de derde pijler van het klassieke overbruggingsrecht uitgebreid via de invoering van een tijdelijke crisismaatregel waarmee men een inkomen wil waarborgen voor de zelfstandigen die gedwongen werden hun activiteit stop te zetten. Deze maatregel werd in juni 2020 aangevuld met de invoering van het overbruggingsrecht ter ondersteuning van de heropstart. Ouders die hun activiteit hebben voortgezet of hervat tussen mei en september 2020, kregen dan weer de uitkering voor corona-ouderschapsverlof wanneer ze hun arbeidstijd verminderden om te zorgen voor hun kinderen jonger dan 12 jaar of met een handicap.

Deze maatregelen hebben tot een uitgave geleid van meer dan 3 miljard euro voor overbruggingsrechten en van meer dan 33 miljoen euro voor het corona-ouderschapsverlof. 

De vermindering van de ontvangsten en de stijging van de uitgaven, heeft de financiële dienst van het RSVZ ertoe genoopt om de thesaurie dynamisch te beheren. Via een overeenkomst en dankzij de uitstekende samenwerking met het Federaal Agentschap van de Schuld konden drie leningen tegen nultarief worden aangegaan. Deze drie leningen werden terugbetaald na de inning van de evenwichtsdotatie. 

Tijdens de volledige crisisperiode werd de dagelijkse werking van het RSVZ nagenoeg volledig via telewerk verzekerd. Ondanks deze nieuwe context is er geen enkele breuk in de prestaties of het dienstverleningsaanbod geweest. Dankzij de digitalisering van de dossiers en van de briefwisseling kon er volledig vanop afstand worden gewerkt, terwijl bepaalde procedures met spoed werden aangepast om ze compatibel te maken met het veralgemeende telewerk.  

Deze nieuwe manier van functioneren werd ook mogelijk gemaakt door de inzet van elke medewerker en door - daar waar mogelijk - de Agile-methode toe te passen.

Het personeel van het RSVZ heeft het beste van zichzelf gegeven, zijn grenzen verlegd, blijk gegeven van solidariteit en heeft alles in het werk gesteld om een optimale dienstverlening aan de zelfstandigen te waarborgen, ondanks de crisiscontext.

Aanpassingsvermogen, reactiviteit en creativiteit zijn de motoren geweest van de werking van het RSVZ. Tijdens deze unieke en historische periode, werd geen enkele moeite gespaard om de zelfstandige zo goed mogelijk te ondersteunen, dankzij onder meer uitzonderlijke maatregelen, ongekende initiatieven, vereenvoudigde procedures en nieuwe communicatiekanalen. 

Een ongelooflijke prestatie! Het titanenwerk dat door onze medewerkers werd verricht is niet te bevatten of te beschrijven. Dankzij hun onophoudelijke inzet (soms 24/24 en 7/7), de solidariteit tussen de verschillende diensten en de steun van éénieder was het RSVZ in staat om de crisis te beheersen. Wij zijn dan ook heel dankbaar en fier en wensen alle medewerkers van het RSVZ nog eens ongelooflijk hard te bedanken voor het titanenwerk dat zij allemaal, een voor een, in dit zeer speciale jaar hebben verzet.